‘Huwelijk tussen hightech en geneeskunde redt levens’

Er staat een nieuw tijdperk voor de deur in de geneeskunde. Maar wanneer breekt die toekomst daadwerkelijk aan? Bob van Gemen: ‘We maken momenteel indrukwekkende technologische sprongen in de medtech, onder andere met behulp van intelligente software met geavanceerde wiskunde en nauwkeurige robotica. De validatie en marktadaptatie van innovaties is en blijft echter een langdurig proces.̓

Bob van Gemen studeerde moleculaire biologie en rondde in 1990 zijn postdoc biotechnologie af. Inmiddels kan hij terugkijken op een rijke carrière op het snijvlak van innovatie en business development, onder andere als General Manager Digital Pathology bij Philips en CEO van Primagen en ViroClinics. Hij wil zijn kennis en ervaring delen en is bestuurslid van jonge veelbelovende bedrijven. Wat waren de belangrijke lessen die hij leerde? 

Klonen van jezelf
‘Het ontwikkelen en de marktintroductie van vernieuwende vaccins, geneesmiddelen en medische apparatuur vergt een lange adem en veel geld’, aldus Van Gemen. ‘Wil je het redden, dan moet het hele team kloppen, van de medewerkers en directie tot en met de investeerders. Die laatsten hebben een beperkte houdbaarheid. Bij iedere groeifase past een ander type. Die vind je niet gemakkelijk in het slechte Nederlandse investeringsklimaat. Je wilt snel vooruit en hebt een beperkte tijd. Opereer dus niet in een kennisisolement. Kunnen anderen iets beter, besteed het dan uit. Neem geen klonen van jezelf aan, zoek juist aanvulling. En op het persoonlijke vlak: het lukt alleen met volledige commitment en een absoluut geloof in succes.’

Kantelpunt in medisch domein
Van Gemen is momenteel verbonden aan drie nieuwkomers. Virometics ontwikkelt synthetische vaccins voor de preventie en behandeling van infectieziekten en kanker. GenDX biedt moleculaire diagnostische tools voor orgaan- en stamceltransplantatie. Xyall brengt een baanbrekend systeem voor weefseldissectie naar de markt. Vertegenwoordigen zij een wezenlijk kantelpunt in medische diagnose en behandelingen? Van Gemen: ‘Met moleculaire testen kunnen we heel gevoelig zeer gedetailleerd DNA en RNA bekijken en nauwkeurig fouten vaststellen, onder andere om kankercellen te detecteren en analyseren. De technologische vooruitgang is dus geweldig.’ 

Leven en dood
Kanker is een ingewikkelde ziekte die vele vormen kan aannemen. Een patholoog bekijkt honderdduizenden cellen onder de microscoop om tot een oordeel te komen. Van Gemen noemt deze menselijke factor een ‘ongelofelijk’ subjectief element in het traditionele pathologische proces. Waar een goede diagnose een zaak van leven of dood kan zijn, is dat een groot probleem. Nieuwe imaging-technologie kan verbetering brengen. Door weefselmonsters op hoge resolutie digitaal vast te leggen, kunnen ze in detail worden bestudeerd, ook samen met collega’s, ongeacht waar die zich bevinden.

Eerste uur
‘Automatisering kan heel veel waarde toevoegen’, aldus Van Gemen. ‘Xyall bewijst dit met een systeem waarin een robotarm tumorweefsel van pathologieglaasjes schraapt met een nauwkeurigheid van 100 micron. Dit weefsel is input voor het genetisch profileren van de tumor en bepalen van de juiste therapie. In deze technologie komt heel veel kennis bij elkaar, onder andere over optica, algoritmiek, motion control en data-analyse. Sioux heeft een ongelofelijke expertise in al die disciplines en speelt een belangrijke rol als co developer en bouwer van de prototypes. Daarnaast beschikt Sioux over de drive en cultuur om dit soort complexe ontwikkelingen waar te maken; het was tevens een investeerder van het eerste uur.’

Bijzondere tijden
Van Gemen noemt de belofte van bedrijven zoals Xyall, Virometics en GenDX enorm; betere diagnoses door een grotere objectiviteit en nauwkeurigheid, meer snelheid door automatisering en gepersonaliseerde therapieën. ‘Het huwelijk tussen de hightech en geneeskunde wordt alsmaar hechter, ook in de vorm van operatierobots en medische wearables bijvoorbeeld. Er worden grote sprongen gemaakt met behulp van intelligente software, geavanceerde wiskunde, robotica en communicatietechnologie. De validatie en marktadaptatie van dit soort innovaties is een kwestie van tijd. Er is sprake van een evolutie, geen revolutie. Maar ze gaan heel veel waarde toevoegen, onder meer ten aanzien van de efficiency en betaalbaarheid van de gezondheidszorg. En het belangrijkste: er worden levens mee gered. Het is prachtig dat ik daar nog steeds mijn steentje aan mag bijdragen.’