Vandaag, op 23 november om 09:00 uur is een stukje Sioux-technologie met de SubOrbital Express 3 de ruimte in gelanceerd voor wetenschappelijke doeleinden. Het biologisch onderzoekslab van Sioux Technologies is een onderdeel van in totaal 12 experimenten, die met de raket de ruimte in zijn gegaan. Edwin Langerak, projectmanager bij Sioux, vertelt meer over de weg naar de lancering en de expertise van Sioux binnen deze bijzondere tak in de hightechindustrie.
De raket is gelanceerd vanuit Kiruna, het uiterst noordelijke puntje van Zweden, vanuit de Swedish Space Corporation (SSC). Edwin Langerak: ‘Het is altijd leuk om een raket de lucht in te zien gaan, maar het gaat om het proces daarvoor. Eén week van tevoren weten we wanneer de lancering gepland staat. Vanaf dat moment zorgen we er samen voor dat alles functioneert en af is. Hier zijn we dag en nacht mee bezig. Je zit in een soort workflow waarin je wordt meegenomen. Heel de machine komt in beweging en wij zijn daar slechts een klein onderdeel van.’
Gewichtloosheid
Een bio-lab in een metalen box. Het was zaak om zoveel mogelijk functionaliteit in een zo klein mogelijke omgeving te krijgen. Het team van Sioux heeft het voor elkaar gekregen om technisch gezien een heel betrouwbaar en compact product te realiseren waarbij het allemaal draait om de gewichtloosheid van de raket. Edwin: ‘Wanneer de raket de lucht in wordt gelanceerd ontstaat er 5 tot 10 minuten gewichtsloosheid. Onze hardware is geladen met levende cellen, ondergebracht in een blokje van een paar cm2 (ongeveer zo groot als een mobiele telefoon). Bij de start van de gewichtsloosheid worden de cellen gemengd met een activatievloeistof waar op de cellen gaan reageren. Na de gewichtsloosheid worden de cellen gefixeerd. De biologen onderzoeken vervolgens wat er met de cellen is gebeurd onder gewichtloosheidomstandigheden, wat uiteindelijk nieuwe wetenschappelijke resultaten oplevert.’
Het ruimtevaartproject is twee jaar geleden van start gegaan in de coronaperiode. Het team van Sioux is één keer naar Zweden gevlogen om te overleggen met de biologen en elkaar instructies te geven. De rest van het contact vond plaats via Teams. Sioux kon bouwen op kennis uit een vergelijkbaar project uit 2012 voor de Europese ruimtevaartorganisatie (ESA). Hierdoor is er al veel engineering ‘voor’ werk gedaan, aangezien een deel van deze raket (de infrastructuur) een kopie is van wat er toen heeft gevlogen.
Brug slaan tussen techniek & biologie
Ruimtevaartprojecten hebben te maken met strakke procedures en deadlines. Het begint met een proefmodel waarvan de biologen bepalen of de specificaties kloppen en er geen bijzonderheden zijn. Volgens Edwin is alles gebaseerd op onderlinge afspraken en controles waarbij afstemming essentieel is. Zijn rol bestond voornamelijk uit het coördineren van dit proces. Edwin: ‘We werken samen met biologen die een hele andere denkwereld hebben dan onze techneuten. Je moet elkaars werelden begrijpen en bruggen kunnen slaan. Niet alles is mogelijk. Wat kan er wel en wat niet? Dat moet voor beide partijen duidelijk zijn.’
‘Daarnaast loopt het altijd anders dan je had gedacht en worden er op het laatste moment nog wijzigingen doorgevoerd. Daarbij is het aan ons om de wensen van de klant te vertalen naar wat wij daadwerkelijk kunnen leveren. Voor ons zat de uitdaging vooral in hoe we de testopstelling vanuit de biologen konden verkleinen zodat het uiteindelijk in de raket paste’, aldus Edwin.
Trots
Hoewel deze raket pas net de lucht in is, staat het volgende project alweer op de planning. Volgend jaar gaat er weer een ruimtelancering plaatsvinden in november. Op dit moment overheerst er vooral trots bij Edwin. ‘Samen met het team hebben we allerlei verschillende ideeën tot één eindresultaat weten te brengen. We hebben een vertaalslag met de biologen gemaakt en nu zien we het resultaat van ons project de ruimte ingeschoten worden. Het harde werken is beloond!’
